वैदेशिक रोजगारीका लागि कतार जान चाहने व्यक्तिको उमेर १८ वर्ष पुगेको हुनुपर्दछ । वैदेशिक रोजगारमा कामदार पठाउने इजाजत लिएको मान्यता प्राप्त म्यानपावर कम्पनीबाट मात्र प्रकृया अघि बढाउनु पर्दछ । अलपत्र पर्नेगरी हतारमा कहिल्यै पनि वैदेशिक रोजगारीमा जानु हुन्न ।
आम्दानी र लागत खर्चका बारेमा थाहा पाउनुहोस् । कतिपय अवस्थामा आम्दानी भन्दा धेरै लागत पर्न सक्छ । यसमा सचेत रहनुहोस् ।
कुनै न कुनै सीप सिकेर सोही अनुसारको काममा मात्र कतार जानु पर्दछ । नत्र त्यहाँ धेरै गाह्रो र थोरै कमाई हुने काम मात्र पाइन्छ । सीप सिकेर सोही अनुसारको काममा जाँदा कमाई राम्रो हुन्छ ।
लागत खर्च
रोजगारीका लागि कतार जाने व्यक्तिले बढीमा रु ७० हजार रकम तिर्नुपर्दछ । यो अधिकतम लागत खर्च हो । यसमा भिसा शुल्क र हवाई टिकट वापतको रकम समावेश गरिएको हुन्छ ।
कतारमा कम्पनीहरुले काम गर्न कामदार माग गर्दा निःशुल्क भिसा र हवाई टिकटको व्यवस्था गर्ने भएका कारण लागत खर्च ७० हजार नपर्न सक्छ । विदेश उड्नु अघि
काम गर्न विदेश जानु अघि अनिवार्य रुपमा दुई दिनको अभिमुखिकरण तालिम लिनु पर्दछ । यस्तो तालिम लिन रु ७ सय लाग्दछ । यो तालिमको प्रमाणपत्र बनाएर ल्याइदिने तर तालिम लिनु नपर्ने भनेर तपाईलाई म्यानपावर कम्पनी वा एजेण्टले भन्न सक्छन् । तालिम लिएर मात्र विदेश जानु पर्दछ ।
वैदेशिक रोजगारमा जाने कामदारले वैदेशिक रोजगार कल्याणकारी कोषमा रु १ हजार तिर्नुपर्दछ । कथम्कदाचित् विदेशमा कुनै भवितव्यमा परेमा यहि कोेषबाट क्षतीपूर्ती तथा राहत पाउन सकिन्छ ।
वैदेशिक रोजगारीमा जाने व्यक्तिले अनिवार्य रुपमा जीवन विमा गर्नुपर्दछ । सम्झौता अवधिमा कामदारको मृत्यु भएमा वा अङ्गभङ्ग भएमा नेपालमा बिमा गरिएको कम्पनिमा ५ लाख सम्मको बिमा दावी गर्न सकिन्छ ।
सरकारद्धारा मान्यता प्राप्त स्वास्थ्य संस्थाबाट स्वास्थ्य जाँच गराउनु पर्दछ । वैदेशिक रोजगारीमा कतार जाँदा सम्झौता गरेर जानु पर्दछ । त्यस्तो सम्झौता म्यानपावर कम्पनीहरुले दिन्छन् । त्यस्तो सम्झौता पत्रको एक प्रति घरमा राखेर मात्र विदेश जानु पर्दछ । यसले विदेशमा सो अनुसार काम र तलव नपाइएमा उजुरी गर्न र क्षतीपूर्ती भराउन ठूलो मद्धत पुग्दछ । म्यानपावर कम्पनीले बढीमा तीन महिना भित्रमा विदेश उडाइसक्नु पर्दछ ।
विदेश जाने क्रममा
विदेश जाँदा त्रिभुवन अन्तराष्ट्रिय विमानस्थलबाट मात्र उड्नु पर्दछ । कुनै कारणवस विदेशका कुनै विमानस्थलबाट जानु पर्ने भएमा वैदेशिक रोजगार विभागबाट त्यसको स्वीकृति लिएको हुनु पर्दछ ।
चुरोट, खैनी, मर्चा, भाङको दाना जस्ता कुरा साथमा लिएर जानु हुँदैन । यस्ता कुरा साथमा फेला परेमा कानूनी झमेलामा पर्न तथा जेलमा पर्न सकिन्छ । त्यसैले होसियार रहनुहोस् ।
जाँदा साथमा कतारको मुद्रा कतारी रियाल केहि बोकेर जानुहोस् । यसले तपाईलाई त्यहाँ पुगेपछि केहि समय चलाउन आवश्यक पर्ने रकम हुन्छ ।
कतारमा बस्दा ध्यान दिनुपर्ने कुरा
श्रम सम्झौता दुई वर्षको गरिन्छ । त्यसमा हस्ताक्षर गर्दा ध्यान दिनु पर्दछ ।
कतिपय कम्पनी र रोजगारदाताले खाली कागजमा हस्ताक्षर गराउन खोज्दछन् । त्यस्तो खाली कागजमा हस्ताक्षर गर्नु हुन्न । जवर्जस्ती गर्न खोजिएमा नडराई आफ्नोे दुतावासमा जानु पर्दछ वा प्रहरीलाई खवर गर्नु पर्दछ ।
कतारमा सडकहरु निक्कै फराकिला र तिव्र गतिमा गाडी गुड्ने भएका कारण सडक पार गर्दा विशेष ध्यान दिनुपर्दछ ।
कतार निक्कै गर्मी मुलुक हो । त्यसैले त्यहाँ बस्दा प्रसस्त मात्रामा पानी पिउने गर्नुपर्दछ । चर्को घाममा बाहिर काम गरेर फर्केपछि राती सुत्दा धेरै चिसो बनाएर सुत्नु हुन्न ।
कतारमा धर्ना जुुलुस गर्न र मजदुर संगठन निर्माण गर्न बन्देज लगाइएको छ । तसर्थ सो काम गरेमा त्यसलाई गैरकानूनी मानिन्छ र कडा कारवाहीमा पर्न सकिन्छ ।
कतार मुस्लिम देश हो । त्यसैले त्यहाँको कानून सोही अनुसारको हुन्छ । रोजगारीका लागि कतार जानुपूर्व त्यहाँको कानूनका बारेमा राम्रोसँग जानकारी लिएर मात्र जानु पर्दछ ।
मात लाग्ने स्थानीय रुपमा लुमा भनिने अखाद्य बस्तु खानु हुँदैन । त्यसले शरिरलाई हानी गर्दछ ।
लङ्गुरवुर्जा खेल्नु र खेलाउनु हुँदैन । यो कतारको कानून विपरितको काम हो । यस्तो अवस्थामा पक्राउ परेमा जेल पर्न सकिन्छ ।
तलव तथा अन्य सुविधा
कतारमा काम गर्न जाने कामदारका लागि न्यूनत तलव निम्नानुसार तोकिएको छः
अदक्ष कामदारः कम्तिमा मासिक तलव ९ सय कतारी रियाल(नेरु लगभग २१ हजार)
अर्धदक्ष कामदारः कम्तिमा मासिक तलव ११ सय कतारी रियाल(नेरु लगभग २६ हजार)
दक्ष कामदारः कम्तिमा मासिक तलव १५ सय कतारी रियाल (नेरु लगभग ३५ हजार ५ सय)
अति दक्ष कामदारः ४२ सय रियाल (नेरु लगभग ९९ हजार २ सय) यसमा सवै कामदारलाई खाना भत्ता थप ३ सय रियाल रोजगारदाताले दिनुपर्दछ । अति दक्षका लागि भनें खाना भक्ता ५ सय रियाल हुने व्यवस्था छ ।
कतारको श्रम कानून अनुसार दैनिक ८ घण्टा काममा लगाउन पाइन्छ ।
साप्ताहीक रुपमा एक दिन(२४ घण्टा लामो) तलवी विदा दिनु अनिवार्य छ ।
अतिरिक्त समय काम गरेको ओभरटाइम भत्ता पाइन्छ ।
एक वर्ष पूरा गरी नेपाल फर्किदा कम्पनीले उपादान दिनु पर्दछ ।
सम्झौता अवधि सकिएर नेपाल फर्किंदा नेपाल फर्किन रोजगारदाताको अनुमति चाहिन्छ । कतारमा आफुखुशी कम्पनी फेर्न पाइन्न । त्यसरी कम्पनी छोडेमा गैरकानूनी भइन्छ र धेरै झण्झटमा फस्नु पर्दछ । घर फर्किने क्रममा धेरै खर्च हुन्छ र धेरै दुःख पनि पाइन्छ ।
रोजगारदाताले सम्झौता विपरितको काममा लगाएमा, अत्याचार गरेमा, तलव नदिएमा वा अन्य कुनै समस्या उत्पन्न गरी विवाद भएमा कामदारले कतारको श्रम विभागमा उजुरी गर्न पाउँछन् ।
कतारको राजधानी दोहामा नेपाली दुतावास रहेको छ । समस्यामा परेमा मद्धत माग्न दुतावासमा जानु पर्दछ । कतार स्थीत नेपाली दुतावासको ठेगानाः भिल्ला १३, स्ट्रीट नम्वर ८१० दोहा, कतार फोन नम्वरः ९७४ ४४६७५६८१ त्था ९७४ ४४६७५६८३
सम्झौता सकिएर नेपाल फर्किदा रोजगारदाता कम्पनीले हवाई टिकट दिनु पर्दछ ।
कुनै समस्यामा परेर नेपाल फर्किनु परेमा वैदेशिक रोजगार विभाग, वैदेशिक रोजगार प्रवद्र्धन वोर्डले क्षतीपूर्ती भराउने काममा मद्धत गर्दछन् । यसमा पिपुल्स फोरम, प्रवासी नेपाली समन्वय समिति, पौरखी, ओरेक नेपाल जस्ता संघसंस्थाबाट सहयोग लिन सकिन्छ । तपाई वैदेशिक रोजगारीमा जाने विचार गर्दै हुनुहुन्छ भनें तपाईको नजिकै कुनै सुचना केन्द्र छन् भनें त्यहाँ गएर सम्पूर्ण जानकारी लिनुहोस् । जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा राहदानी(पासपोर्ट) बनाउन गएको ठाउँमा पनि त्यस्तो सुचना दिने विभिन्न सरकारी, गैरसरकारी संघसंस्थाका प्रतिनिधि हुनसक्छन् । उनीहरुको खोजि गर्नुहोस् र राम्रोसँग जानकारी लिएर मात्र वैदेशिक रोजगारीमा जाने प्रकृया अगाडी बढाउनुहोस् । यसले सम्भावित जोखिमबाट बच्न सकिन्छ । तपाईलाई थप जानकारी आवश्यक परेमा वैदेशिक रोजगार प्रवद्र्धन बोर्ड, काठमाडौंको टोल फ्रि नम्वर १६६०१ ५०००५ मा अथवा वैदेशिक रोजगार विभागको हटलाइन ०१४११२३५०(हटलाइन)मा सम्पर्क गर्न सक्नुहुन्छ । (यो जानकारी सेण्टर फर द स्टडि अफ लेवर एण्ड मोविलिटी, वैदेशिक रोजगार प्रवद्र्धन बोर्ड, वैदेशिक रोजगार विभाग, पीएनसीसी, जिफण्ट तथा ओरेक नेपालका प्रकाशनहरुबाट तयार पारिएको हो ।)
0 comments:
Post a Comment